Trong nhiều năm qua, hủ tục mê tín dị đoan liên quan đến “ma chài” vẫn âm thầm tồn tại ở các vùng cao, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cộng đồng dân tộc thiểu số. Từ những cái chết oan nghiệt đến sự kỳ thị và phân biệt đối xử, hủ tục này không chỉ là vấn đề văn hóa mà còn là một thách thức lớn đối với công tác tuyên truyền và phát triển xã hội.
Những Bi Kịch Từ Niềm Tin Sai Lầm
Tại bản Nậm Chua 4, xã Nà Hỳ, huyện Mường Nhé (Điện Biên), câu chuyện về cái chết của bà Vàng Thị Say, 50 tuổi, vẫn ám ảnh người dân nơi đây. Bà bị Lầu A Sở, một người hàng xóm, sát hại dã man vì bị nghi ngờ là “ma chài”. Theo quan niệm lạc hậu của một số người dân tộc Mông, “ma chài” có thể nhập vào con người để gây hại cho gia đình, dòng họ.
Hình ảnh minh họa nạn nhân trong các vụ án liên quan đến hủ tục ma chài.
Sự việc bắt đầu khi vợ của Lầu A Sở sinh hạ một bé gái nhưng đứa trẻ thường xuyên ốm đau. Dựa trên lời đồn đoán từ những người trong bản, Sở tin rằng con gái mình bị “ma chài” hành hạ. Sau khi thực hiện nghi lễ tìm “ma chài” bằng trứng gà – một phương pháp cổ xưa – hắn đã nhắm vào bà Say vì cho rằng bà cố tình tránh mặt mình. Không cần thêm bằng chứng, Sở quyết định ra tay tàn độc.
Một trường hợp khác xảy ra tại xã Nà Khoa, nơi chị Giàng Thị Sú bị bắn chết giữa đêm khuya vì bị vu oan là “ma chài”. Người dân địa phương đã sử dụng các nghi lễ mê tín để quy kết chị Sú là nguyên nhân khiến nhiều trẻ em trong bản ốm đau, thậm chí tử vong. Mặc dù cơ quan y tế xác nhận nguyên nhân thực sự do suy dinh dưỡng và bệnh tật, niềm tin mù quáng vẫn dẫn tới thảm kịch đau lòng.
Các đối tượng liên quan đến vụ án giết người vì nghi ngờ ma chài.
Phép Vua Thua… Lệ Bản?
Không chỉ dừng lại ở những vụ án mạng, hủ tục “ma chài” còn phản ánh một thực trạng đáng lo ngại: “phép vua thua lệ bản”. Nhiều vụ việc được giải quyết theo cách riêng của cộng đồng, thay vì tuân thủ pháp luật. Điều này tạo ra khoảng trống trong việc bảo vệ quyền lợi và tính mạng của người dân.
Chẳng hạn, tại bản Đán Đanh, xã Thanh An, cháu Lò Thị Anh, 8 tuổi, đã bị sát hại dã man chỉ vì bị nghi ngờ là “ma chài”. Gia đình nạn nhân không nhận được sự hỗ trợ kịp thời từ chính quyền địa phương, bởi nhiều người dân tỏ thái độ bất hợp tác hoặc thậm chí ủng hộ hành vi phạm tội. Tình trạng “đóng cửa bảo nhau” khiến lực lượng chức năng gặp khó khăn trong quá trình điều tra và xử lý vụ án.
Hiện trường vụ án mạng liên quan đến hủ tục ma chài.
Hậu Quả Xã Hội Và Giải Pháp Xóa Bỏ
Những hệ lụy từ hủ tục “ma chài” không chỉ dừng lại ở những cái chết thương tâm mà còn kéo theo sự kỳ thị và xa lánh đối với những người bị nghi ngờ. Họ phải chịu đựng áp lực từ cộng đồng, thậm chí buộc phải rời bỏ quê hương để tìm kiếm cuộc sống mới. Điều này càng làm trầm trọng thêm tình trạng nghèo đói và bất bình đẳng xã hội tại các vùng cao.
Để khắc phục vấn đề này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội và người dân. Công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức về khoa học và pháp luật đóng vai trò quan trọng. Bên cạnh đó, việc xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh thông qua các hoạt động cộng đồng cũng góp phần giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của hủ tục.
Kết Luận
Hủ tục “ma chài” không chỉ là biểu hiện của niềm tin sai lầm mà còn là rào cản lớn đối với sự phát triển bền vững tại các vùng cao. Chỉ khi mỗi cá nhân, gia đình và cộng đồng cùng chung tay loại bỏ những quan niệm lạc hậu, chúng ta mới có thể xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ và hòa nhập.
Ngôi nhà đơn sơ nơi xảy ra vụ án mạng liên quan đến hủ tục.
© 2012 – 2025, Tin Tâm Linh. ( Theo : www.tintamlinh.com )