Người Vân Kiều ở bản Pa Roi, xã A Dơi, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, luôn xem rừng ma như một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh. Đây không chỉ là nơi an nghỉ của người đã khuất mà còn là biểu tượng cho sự giao thoa giữa con người và thiên nhiên, giữa hiện tại và cõi âm.
Rừng ma đối với người Vân Kiều được ví như ngôi nhà thứ hai, nơi những linh hồn vẫn tiếp tục “sống” trong thế giới riêng đầy đủ tiện nghi. Người dân tin rằng, khi qua đời, linh hồn họ sẽ trở về với rừng – chốn linh thiêng nhất để tiếp tục cuộc sống bình yên.
Dọc theo dòng sông Se Pon huyền thoại, từng cánh rừng ma trải dài tạo nên bức tranh tự nhiên kỳ vĩ nhưng cũng đầy bí ẩn. Mỗi dòng họ sở hữu một khu rừng riêng, nơi đây không chỉ là địa điểm chôn cất mà còn mang đậm giá trị văn hóa truyền thống của người Vân Kiều.
Để vào rừng ma, việc đầu tiên bạn cần làm là xin phép trưởng xâu – người đứng đầu dòng họ quản lý khu rừng đó. Người này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì các phong tục liên quan đến rừng ma. “Muốn gặp người đứng đầu xâu phải đến nhà từ sáng sớm, vì họ thường đi rừng từ lúc mặt trời chưa mọc,” Pả Chang, một cư dân lâu năm ở đây, chia sẻ.
Theo quan niệm của người Vân Kiều, sau khi chôn cất, người thân không bao giờ quay lại thăm mộ. Điều này nhằm tránh việc “động” đến con ma rừng, đồng thời giữ cho khu rừng luôn nguyên vẹn. Các ngôi mộ nằm rải rác dưới tán cây lớn, dấu hiệu duy nhất có thể nhận ra là những tảng đá nhỏ hoặc vết tích của lễ vật.
“Người chết cũng mong muốn được sống yên ổn trong ‘căn nhà’ của mình,” già làng Pả Chiêng nhấn mạnh. Vì vậy, việc bảo vệ rừng ma không chỉ là trách nhiệm mà còn là niềm tự hào của mỗi dòng họ. Khu rừng càng tươi tốt, người chết càng được an lành.
Mặc dù không có luật pháp chính thức, nhưng những quy định bất thành văn về việc bảo vệ rừng ma đã ăn sâu vào ý thức của người dân. Chặt phá cây cối hay đào bới trong rừng đều bị coi là hành động xúc phạm thần linh, và hậu quả thường rất nghiêm trọng. Có những trường hợp thanh niên tự ý chặt cây mà không xin phép, sau đó mắc bệnh lạ hoặc gặp tai họa.
“Thần rừng không tha thứ cho ai dám vi phạm,” già làng Pả Chiêng kể. Những câu chuyện như Hồ Văn Thoi hay Pả Chui, những người từng bị “thần phạt” vì phá rừng, vẫn là bài học răn đe cho thế hệ sau.
Không chỉ là biểu tượng tâm linh, rừng ma còn góp phần bảo vệ môi trường sinh thái. Nhờ những quy định nghiêm ngặt, các khu rừng dọc sông Se Pon vẫn giữ được vẻ đẹp hoang sơ với hàng ngàn cây cổ thụ quý hiếm. Thiếu tá Trần Văn Xuân, cán bộ Trạm biên phòng Pa Roi, khẳng định: “Sự kết hợp giữa luật tục và ý thức cộng đồng đã giúp bảo vệ những cánh rừng này.”
Những cánh rừng ma không chỉ là di sản văn hóa độc đáo mà còn là minh chứng cho mối quan hệ hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Đối với người Vân Kiều, rừng ma không chỉ là nơi gửi gắm linh hồn người đã khuất mà còn là biểu tượng cho sự gắn bó bền chặt giữa quá khứ và hiện tại.
© 2012 – 2025, Tin Tâm Linh. ( Theo : www.tintamlinh.com )