Càn Khôn được xem là nguồn gốc của vạn vật, biểu tượng cho sự giao hòa giữa trời đất. Khi Càn Khôn biến đổi, hào Nhân nằm chính giữa chuyển hóa thành quẻ Ly và Khảm. Sự kết hợp giữa Ly (hỏa) và Khảm (thủy) tạo nên trạng thái cân bằng, gọi là “thủy hỏa ký tế,” từ đó sinh ra muôn loài, trong đó có con người.
Trong con người, Tâm thuộc về thất tình lục dục, còn Trí liên quan đến khả năng suy nghĩ, phân tích, so sánh và lựa chọn. Tâm thuộc hỏa, đại diện cho quẻ Ly, trong khi Trí thuộc thủy, gắn liền với quẻ Khảm. Khi thủy hỏa hòa hợp, Tâm và Trí bổ trợ lẫn nhau, tạo nên trạng thái lý tưởng. Tuy nhiên, phần lớn con người thường để Tâm và Trí rơi vào trạng thái hỗn loạn, đầy phiền não, không thể đạt được sự tĩnh lặng.
Người tu hành thông qua việc buông bỏ những ham muốn tầm thường và tham ái thế gian sẽ dần làm yên lặng Trí. Lúc này, hào dương của quẻ Khảm di chuyển sang quẻ Ly, khiến Ly biến thành Càn. Tâm trở nên sáng suốt và rộng lớn như bầu trời, được gọi là “Minh Tâm.” Đây là giai đoạn mà Càn Khôn định vị, dẫn đến sự xuất hiện của nguyên thần ánh sáng.
Khi Tâm không còn tán loạn và đạt được sự nhất tâm, hào Âm của quẻ Ly sẽ thay thế hào Dương của quẻ Khảm, khiến Khảm biến thành Khôn. Lúc này, trí tuệ trở nên to lớn như mặt đất, vượt xa khỏi giới hạn nhỏ hẹp của người thường. Đây là bước tiến quan trọng trên con đường tu tập, giúp con người trở về với nguồn cội ban đầu.
Tâm không tán loạn và Trí không mưu cầu là hai yếu tố then chốt để đạt được sự hợp nhất giữa Thiên Địa, tạo nên Thái Cực. Sau đó, hành giả tiếp tục đưa Thái Cực trở về Vô Cực, trạng thái vô hình tướng, vô vi và không tạo tác. Ở cấp độ này, Tâm trở nên trống rỗng như hư không, trong khi Trí có khả năng thấy khắp mọi nơi. Trường khí của nó mở rộng vô biên, được gọi là “Thái Cực nhi vô cực.”
Hành trình tu luyện đạt đến cảnh giới cao nhất khi hào Dương của quẻ Khảm điền vào quẻ Ly, và hào Âm của quẻ Ly thế vào hào Dương của quẻ Khảm. Kết quả là Ly và Khảm biến thành Càn Khôn, một quá trình được gọi là “chiết Khảm điền Ly.” Đây là lúc Mậu (thổ dương) trong Khảm trở về Ly, và Kỷ (thổ âm) trong Ly trở về Khảm. Sự hồi quy của Mậu và Kỷ về trung ương định hình lại Càn Khôn, biểu thị cho khí dương trở về Càn và khí âm trở về Khôn. Đây cũng là thời điểm ngũ hành triều quy về trung ương, tạo nên “ngũ khí triều nguyên.”
Những ghi chép này phản ánh sự học hỏi và ngộ đạo từ huyền môn, sau đó quay về với nền tảng của Đạo giáo. Đạo chính là gốc rễ của mọi thuật pháp, đồng thời là con đường dẫn đến sự tự chủ và giác ngộ hoàn toàn.
© 2021 – 2025, Tin Tâm Linh. ( Theo : www.tintamlinh.com )