Tết Đoan Ngọ, hay còn gọi là Tết diệt sâu bọ, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt Nam. Được tổ chức vào mùng 5 tháng 5 Âm lịch hàng năm, đây không chỉ là dịp để tưởng nhớ tổ tiên mà còn là thời điểm cầu mong cho mùa màng bội thu, gia đình bình an và thịnh vượng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về phong tục này qua bài viết dưới đây.
1. Mâm cúng Tết Đoan Ngọ gồm những gì?
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ thường bao gồm các loại trái cây như mận, vải, đi kèm với các món ăn truyền thống như bánh ú tro (bánh tro), cơm rượu. Ngoài ra, nhang, đèn, vàng mã cũng được chuẩn bị để thực hiện nghi lễ cúng. Tùy theo vùng miền, mâm cúng có thể khác biệt đôi chút.
alt: Mâm cúng Tết Đoan Ngọ với bánh tro, cơm rượu và các loại trái cây đặc trưng
1.1. Miền Bắc
Ở miền Bắc, cơm rượu là món ăn không thể thiếu trong dịp Tết Đoan Ngọ. Đây là món ăn dân dã được làm từ nếp cái hoa vàng hoặc nếp cẩm, mang hương vị thơm ngon đặc trưng và khả năng tiêu diệt sâu bọ trong cơ thể. Bên cạnh đó, bánh tro – một loại bánh làm từ gạo nếp ngâm nước tro – cũng rất phổ biến. Bánh tro không chỉ dễ ăn mà còn giúp giải nhiệt và thanh lọc cơ thể.
1.2. Miền Trung
Người miền Trung thường cúng thịt vịt trong dịp Tết Đoan Ngọ vì tin rằng thịt vịt tính hàn, giúp giải nhiệt cơ thể trong những ngày hè oi bức. Ngoài ra, chè kê – món chè làm từ hạt kê nấu mềm – cũng được nhiều gia đình ở Quảng Nam lựa chọn. Món ăn này mang hương vị ngọt ngào, dẻo thơm, góp phần tạo nên sự độc đáo cho mâm cúng.
alt: Cơm rượu và chè kê – hai món ăn truyền thống trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Trung
1.3. Miền Nam
Tại miền Nam, cơm rượu được làm thành viên tròn nhỏ, ăn kèm với nước đường, mang hương vị giống xôi chè miền Bắc. Bánh ú Bá Trạng, một loại bánh lớn hơn bánh tro, được gói bằng lá chuối hoặc lá sen, cũng xuất hiện trong mâm cúng. Người dân nơi đây còn cúng chè trôi nước và vải thiều để tăng thêm màu sắc và ý nghĩa cho lễ vật.
2. Văn khấn Tết Đoan Ngọ trong nhà
Văn khấn Tết Đoan Ngọ trong nhà là lời cầu nguyện gửi đến tổ tiên, thần linh để bày tỏ lòng biết ơn và mong muốn nhận được sự phù hộ độ trì. Dưới đây là mẫu văn khấn phổ biến:
“Con nhất tâm kính bái, cung thỉnh cha mẹ, ông bà, gia tiên tiền tổ nội ngoại, hôm nay là ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, ngày Tết Đoan Ngọ… Chúng con cầu tài tài đến, cầu phúc phúc lai, cầu đức đức thịnh, cầu lộc lộc tồn…”
alt: Bàn thờ cúng Tết Đoan Ngọ với mâm lễ vật đầy đủ trong không gian trang nghiêm
3. Bài cúng Tết Đoan Ngọ ngoài sân
Ngoài việc cúng trong nhà, nhiều gia đình còn thực hiện nghi lễ cúng ngoài sân để cầu mong sự bảo vệ từ các vị thần linh. Bài cúng ngoài sân thường dài hơn và đề cập đến nhiều vị thần, bao gồm Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế, và các vị thần cai quản thiên nhiên.
“Kính lạy Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế, Đông phương Thanh Đế, Nam phương Xích Đế… Chúng con cầu xin mùa màng bội thu, chúng sinh đều được hưởng đại phúc…”
4. Lưu ý khi thực hiện lễ cúng Tết Đoan Ngọ
Để lễ cúng diễn ra trọn vẹn, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Tổ chức nghi lễ đúng giờ chính ngọ (12 giờ trưa).
- Tránh để giày dép bừa bộn, không mua đồ vật hình thù quái lạ.
- Không nên để tiền bạc rơi rớt khỏi bóp ví trong ngày này.
alt: Lễ cúng Tết Đoan Ngọ ngoài trời với nhang đèn và lễ vật trang trọng
5. Tổng kết
Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp để tưởng nhớ tổ tiên mà còn là cơ hội để mọi người trong gia đình sum họp, cùng nhau thực hiện các nghi lễ truyền thống. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa và cách thức chuẩn bị cho ngày lễ đặc biệt này. Chúc bạn và gia đình có một Tết Đoan Ngọ thật ấm cúng và hạnh phúc!
© 2023 – 2025, Tin Tâm Linh. ( Theo : www.tintamlinh.com )