Cơ bản Ngũ hành – P1

0

Người xưa quan sát thiên văn, nhận thấy năm hành tinh xoay quanh Trái Đất, kết hợp cùng Mặt Trời và Mặt Trăng, từ đó phát triển nên Dịch lý và các môn Đông phương cổ học. Sự vận động của ngũ tinh (năm hành tinh) được liên hệ với địa lý, đại diện cho năm yếu tố vật chất chủ chốt: Đất, Nước, Cây cối, Lửa, Kim loại, hay theo tiếng Hán là Thổ, Thủy, Mộc, Hỏa, Kim. Chữ “hành” hàm ý sự chuyển động, luân phiên của năm yếu tố này, tạo nên vạn vật trong vũ trụ.

Mối Quan Hệ Tương Sinh Tương Khắc Giữa Các Hành

Quan sát tự nhiên, người xưa nhận thấy mối quan hệ mật thiết giữa ngũ hành:

  • Mộc (Cây cối): Thủy sinh Mộc (nước nuôi cây), Mộc khắc Thổ (cây làm đất tơi xốp), Kim khắc Mộc (kim loại chặt cây), Mộc sinh Hỏa (cây cháy tạo lửa).

  • Thổ (Đất): Thổ khắc Thủy (đất hút nước), Thổ sinh Kim (đất chứa kim loại), Hỏa sinh Thổ (lửa cháy thành tro, tro thành đất).

  • Kim (Kim loại): Kim sinh Thủy (kim loại bị mài mòn tạo nước, hoặc nước mưa từ trời – Càn Kim), Thủy khắc Kim (nước làm kim loại han gỉ).

  • Hỏa (Lửa): Hỏa khắc Kim (lửa làm kim loại nóng chảy), Mộc sinh Hỏa (cây cháy tạo lửa), Thủy khắc Hỏa (nước dập tắt lửa).

  • Thủy (Nước): Thủy sinh Mộc, Thổ khắc Thủy, Kim sinh Thủy, Thủy khắc Hỏa.

Điểm Đặc Biệt Của Quan Hệ Kim Sinh Thủy

Mối quan hệ Kim sinh Thủy thường gây khó hiểu. Người xưa dùng hình tượng để diễn giải chứ không hoàn toàn dựa trên logic. Cần nắm bắt ý nghĩa tượng trưng thay vì áp dụng tư duy khoa học phương Tây.

Ví Dụ Về Tử Mộc Và Sinh Mộc

Mộc chia thành Tử Mộc (cây chết) và Sinh Mộc (cây sống). Tử Mộc làm củi đốt, lâu ngày thành than bùn hoặc dầu mỏ. Than bùn vẫn thuộc Mộc, có thể lẫn đất nhưng vẫn cháy được. Nếu đất quá nhiều (Thổ vượng) thì Mộc khó cháy do Thổ làm tối Hỏa.

Tượng Hình Và Tượng Trong Đông Phương Cổ Học

Học thuyết Đông phương dùng tượng hình để giải thích quy luật tự nhiên. Kim loại, Lửa, Cây, Đất, Nước là “Hình”, còn Kim Mộc Thủy Hỏa Thổ tương sinh tương khắc là “Tượng”. Ví dụ, tia nước mạnh có thể cắt cây (Thủy khắc Mộc), là do Thủy cực vượng.

Kết Luận

Ngũ hành là một học thuyết phức tạp, thể hiện sự quan sát tinh tế của người xưa về tự nhiên. Hiểu được mối quan hệ tương sinh tương khắc của ngũ hành giúp ta có cái nhìn sâu sắc hơn về văn hóa và triết lý Đông phương. Việc áp dụng kiến thức này vào cuộc sống đòi hỏi sự nghiên cứu kỹ lưỡng và tránh áp đặt tư duy phương Tây.

© 2017 – 2024, Tin Tâm Linh. ( Theo : www.tintamlinh.com )

Leave A Reply

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. AcceptRead More