Ý thức và vô thức
Ý thức là dòng chảy liên tục của suy nghĩ, hình ảnh, và âm thanh trong tâm trí chúng ta. Khi lái xe, ta có thể nghĩ về nhiều việc khác nhau, trải nghiệm những cảm xúc vui buồn lẫn lộn. Đó chính là biểu hiện của ý thức. Cảm giác thích thú, khó chịu hay trung tính phát sinh từ sự vận động của các dòng khí trong cơ thể do ý thức tác động, được gọi là cảm thọ. Vô thức là trạng thái tâm trí hoạt động tự động, không cần sự điều khiển của ý thức. Ví dụ như khi lái xe, ta có thể thực hiện các thao tác một cách thuần thục mà không cần suy nghĩ, thậm chí quên mất mình đang lái xe.
Người bình thường thường có sự phân ly giữa ý thức và vô thức. Tay chân làm việc một cách vô thức trong khi tâm trí lại lang thang suy nghĩ về những điều khác. Ngược lại, người tu tập Phật pháp hướng đến sự hợp nhất giữa ý thức và vô thức, đạt đến trạng thái chánh niệm. Chánh niệm là sự tập trung hoàn toàn vào hành động, suy nghĩ và lời nói hiện tại. Khi lái xe trong chánh niệm, ta chỉ tập trung vào việc lái xe, nhận biết rõ ràng mình đang lái xe mà không để tâm trí bị phân tán bởi những suy nghĩ khác.
Chánh niệm không chỉ đơn thuần là sự tập trung mà còn phải là sự tập trung đúng đắn, phù hợp với chánh pháp. Ví dụ, nếu tập trung vào việc làm hại người khác thì sẽ nguy hiểm hơn cả việc không tập trung, bởi vì ác nghiệp tạo ra sẽ lớn hơn do tâm ý xấu ác. Chánh niệm đúng đắn sẽ dẫn đến sự tỉnh thức, giúp ta nhận biết rõ ràng đối tượng một cách chính xác và sáng suốt.
Tuy nhiên, theo pháp môn Tịnh Độ hay Mật Tông, việc niệm Phật hay trì chú khi lái xe vẫn được công nhận và mang lại 50% công đức so với việc thực hành ở nơi thanh tịnh.
Tỉnh thức, khi loại bỏ mọi đối tượng, sẽ dẫn đến một trạng thái ý thức nhận biết bao trùm, không gián đoạn, thấy rõ cả sắc tướng và vô sắc tướng, không phân biệt, không chia tách. Trạng thái nhận biết rộng lớn vô biên này, nơi thời gian không tồn tại, chính là Phật tánh.
© 2021 – 2024, Tin Tâm Linh. ( Theo : www.tintamlinh.com )